حکایت: با طائفه بزرگان در کشتی نشسته بودم زورقی⁽¹⁾ در پی ما غرق شد، دو برادر به گردابی در افتادند یکی از بزرگان گفت ملاح⁽²⁾ را که بگیر این هر دوان را که بهر یکی پنجاه دینارت بدهم. ملاح در آب رفت تا یکی را برهانید و آن دگر هلاک شد. گفتم بقیت عمرش نمانده بود از این سبب در گرفتن او تأخیر کردی و دران دگر تعجیل، ملاح بخندید و گفت این چه تو گفتی یقین است و سببی دگرست. گفتم آن چیست؟ گفت میل خاطر من به رهانیدن این یکی بیشتر بود که وقتی در بیابان مانده بودم مرا بر شتری نشانده و از دست آن دگر تازیانه خورده بودم در طفلی. گفتم صَدَقَ اللهُ تَعالی «مَن عَمِلَ صالِحاً فَلِنَفسِهِ وَ مَن أساءَ فَعَلَیها»⁽³⁾

(گلستان سعدی / باب اول)

_______________

(1) زورق (بفتح زا و را): کشتی کوچک (فرهنگ لغت عمید)

(2) مَلّاح (بفتح میم و تشدید لام): کشتیبان، ملوان (فرهنگ لغت عمید)

(3) ترجمه آیه: هرکس که کار نیک بکند به نفع خود میکند، و هر کس کار بد بکند به زیان خود میکند (فصلت/46)